Następstwom dolegliwości fizycznych, towarzyszą również niekorzystne zmiany w psychice starszej osoby. Mowa tutaj o zespole poupadkowym (post fall syndrome), który manifestuje się m.in. lękiem przed kolejnym upadkiem i pociąga za sobą rezygnację z wykonywania zwykłych, codziennych czynności, nasilając przy tym obawy przed swobodnym poruszaniem się i wychodzeniem z domu oraz powodując przejście na siedzący tryb życia, co z kolei pogłębia spadek sprawności (np. osłabia mięśnie) i zwiększa ryzyko następnego upadku. Taki schemat to tzw. błędne koło lęku, które skutecznie uniemożliwia normalne funkcjonowanie i sprawia, że osoba z zespołem poupadkowym potrzebuje szczególnego wsparcia.

W pierwszej kolejności ważna jest rozmowa. Samo opowiedzenie o okolicznościach zdarzenia i uczuciach  towarzyszących tej sytuacji, uwalnia przeżywane napięcie. Wspólne przeanalizowanie sytuacji, która doprowadziła do upadku i omówienie warunków przeciwdziałania podobnym wypadkom, pomoże przezwyciężyć powstały strach.

Kiedy seniorzy uświadamiają sobie potencjalne przyczyny skłonności do upadków, łatwiej będzie wyeliminować zagrożenia i pokonać samoistny opór.

W przerwaniu koła lęku równie istotna jest rehabilitacja i wsparcie fizjoterapeutyczne, które przywracają poczucie kontroli nad własnym ciałem. Należy przy tym pamiętać, że kontakt z osobą, u której wystąpiły objawy zespołu poupadkowego, wymaga dużej wyrozumiałości, cierpliwości i zapewnienia bezpieczeństwa podczas prób powrotu do aktywności np. w postaci dostosowania otoczenia, obecności bliskich czy poprzez zainstalowanie przycisków alarmowych i naukę bezpiecznego wstawania.

Na zakończenie warto dodać, że zespół poupadkowy może pojawić się nawet u osób, które były tylko świadkiem czyjegoś upadku lub obserwowały jego skutki.

Bibliografia:

Szpringer M., Wybraniec-Lewicka B.,Czerwiak G., Michalska M., Krawczyńska J. Upadki i urazy wieku geriatrycznego. Studia Medyczne 2008; 9: s.77-81.

Bartoszek A. i in. Wybrane czynniki ryzyka upadków wśród osób starszych mieszkających w środowisku wiejskim Journal of Education, Health and Sport. 2016; 6(8), s.625-636.

Świątek J.,Urodow W., Profilaktyka upadków u ludzi w podeszłym wieku. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne. 2013, 3, 2, s.195–200.