Nocne skurcze łydek zdarzają się wielu osobom. Problem dotyczyć może osób intensywnie uprawiających sport lub mających pracę siedzącą, kobiet w zaawansowanej ciąży, młodzieży w okresie intensywnego wzrostu, jednak grupą szczególnie narażoną na ich występowanie są osoby starsze. Dlaczego bolesne skurcze często dotykają osób w podeszłym wieku? Jakie są przyczyny ich występowania i w jaki sposób można zmniejszyć dolegliwości?
O czym mogą świadczyć nocne skurcze nóg u osób starszych? Nocne skurcze nóg mogą wskazywać na poważne schorzenia, takie jak niedoczynność tarczycy, choroby nerek, marskość wątroby czy choroba tętnic obwodowych oraz żylaki. Zwłaszcza u osób starszych nie należy lekceważyć nocnych skurczy i warto szybko zareagować.
Co to są nocne skurcze nóg u osób starszych?
Bolesne nocne skurcze mięśni nóg, zwłaszcza łydek, stanowią poważny problem osób w starszym wieku. Zdarzające się regularnie powodują nie tylko silny ból, ale również uniemożliwiają spokojny sen i regenerację organizmu. Skurcze nocne to nic innego jak mimowolne, silne skurcze mięśni, powodowane przez impulsy nerwowe, wywołane przez któryś z czynników wyzwalających taką reakcję organizmu. Zazwyczaj bolesne napięcie mięśni mija po kilku minutach, jednak odczucie mrowienia lub dyskomfortu w łydce utrzymywać może się nawet dobę.
Skurcze nocne u osób starszych mogą być naturalną reakcją ciała na procesy starzeniowe. Nie wolno ich jednak bagatelizować. Ból może być naprawdę uporczywy, a regularne przerwy podczas nocnego odpoczynku mogą dodatkowo powodować uczucie rozbicia, wyczerpania i rozdrażnienia w ciągu dnia.
Czym spowodowane są nocne skurcze?
Skurcze łydek wywołane mogą być czynnikami mechanicznymi lub zmianami biochemicznymi w organizmie. Zdarza się, że bolesny skurcz jest wynikiem nieprawidłowej pozycji podczas snu. Kiedy leżymy z ugiętymi kolanami i wyciągniętymi stopami w sposób powodujący zbliżanie się pięty do łydki i jednocześnie skracanie jej mięśnia, może dojść do niekontrolowanego skurczu. Częściej jednak przyczyny są bardziej złożone. Należą do nich:
- odwodnienie lub przegrzanie organizmu i związane z nim zmiany poziomu elektrolitów we krwi;
- nieprawidłowe funkcjonowanie układu wydalniczego (niewydolność nerek, konieczność dializowania);
- problemy z krążeniem obwodowym, spowodowane złą kondycją naczyń krwionośnych, występowaniem żylaków, miażdżycą;
- zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej w organizmie;
- niedobory niektórych witamin i minerałów (w tym magnezu, potasu, wapnia, żelaza, witaminy E, witamin z grupy B);
- przyjmowanie niektórych leków (np. diuretyków);
- nadmierny wysiłek fizyczny w ciągu dnia, przeciążenie mięśni, stres;
- zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego, polineuropatie.
Jak radzić sobie ze skurczem?
W przypadku wystąpienia skurczu, ulgę przynosi zwykle delikatne rozmasowywanie bolącej łydki kolistymi ruchami. Wiele osób odczuwa ulgę w czasie polewania bolącego miejsca ciepłym strumieniem wody z prysznica. Warto również zmienić pozycję, zmniejszając ryzyko nadmiernego prostowania stopy i zbliżania się pięty do łydki. W przypadku snu na plecach pomóc może podłożenie wałka lub dodatkowej poduszki pod kolana.
Sposobem na uniknięcie nocnych skurczów i wybudzania ze snu może być również poddanie się delikatnemu masażowi mięśni nóg przed snem lub częste odpoczywanie w ciągu dnia z uniesionymi nogami. Skutecznym rozwiązaniem są też ćwiczenia rozciągające, wykonywane w krótkich seriach, trzy razy dziennie. Ostatnia, pięciominutową serię ćwiczeń należy wykonać przez samym udaniem się na spoczynek.
Dieta i suplementacja przy nocnych skurczach
Prawidłowa dieta i suplementacja odgrywają dużą rolę w profilaktyce skurczów nocnych. W przypadku osób starszych, deficyty witamin i minerałów wynikać mogą ze zbyt ubogiej diety, będącej wynikiem braku apetytu, lub problemów z wchłanianiem. Skurcze wynikają często z nieprawidłowego poziomu elektrolitów – zbyt wysokiego stężenia sodu, a za niskiego potasu i magnezu. Warto więc wprowadzać do diety produkty bogate w te pierwiastki, takie jak banany czy pomidory.
Korzystne jest również spożywanie pełnoziarnistego pieczywa i kasz (zwłaszcza jaszy gryczanej), dostarczających niezbędnych minerałów oraz witamin z grupy B. Dietę warto wzbogacić o nasiona roślin strączkowych, orzechy, kakao, gorzką czekoladę, świeże warzywa i owoce. Nie wolno zapominać również o roli wapnia w prawidłowej gospodarce mineralnej organizmu. Niedobory wapnia nie tylko przyczyniają się do osteoporozy i osteopenii, ale również stanowić mogą czynnik wyzwalający występowanie nocnych skurczy mięśni. Najlepszym źródłem białka są sery żółte, jogurty naturalne oraz niektóre ryby morskie, na przykład sardynki.
Po konsultacji z lekarzem warto wprowadzić również suplementację witamin i minerałów, sprzyjających prawidłowemu funkcjonowaniu mięśni. Konieczne jest jednak wybranie preparatu o wysokiej wchłanialności, na przykład w postaci chelatu. Niezbędne jest również właściwe nawadnianie organizmu, zwłaszcza w czasie upałów. Zamiast czystej wody, można zdecydować się na roztwory elektrolitów dla seniorów.
Pomimo tego, że nasilenie występowania skurczów nocnych u osób starszych może wynikać z naturalnych procesów starzeniowych organizmu, nie należy sytuacji takiej bagatelizować. Uporczywe, nawracające skurcze i towarzyszący im ból wyraźnie zmniejszają komfort życia tak jak w przypadku rwy kulszowej. Warto więc wprowadzić wszelkie dostępne zmiany stylu życia, diety i codziennej aktywności, które mogą zmniejszyć dolegliwości.
Tomek to nasz redaktor specjalizujący się w ilustrowaniu i wizualnym przedstawianiu treści. Jego pasją jest rysunek, który pozwala mu wyrażać swoją kreatywność i wrażliwość na piękno świata. W życiu dąży do osiągnięcia równowagi duchowej poprzez medytację i praktyki duchowe. Jego praca skupia się na przekazywaniu treści, które inspirują do refleksji i rozwijania wewnętrznego spokoju.
